01
ໃຊ້ຊີວິດໃຫ້ເຕັມທີ່ໃນທຸກຂະນະ ດ້ວຍການຊຶມຊັບກັບສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນຫ້ວງເວລານັ້ນໆ ແລ້ວມອງມັນຢ່າງເຫັນຄຸນຄ່າ
ທີ່ກ່າວມານັ້ນຄືຄວາມໝາຍຂອງຄຳວ່າ “ຢູ່ກັບປັດຈຸບັນ” ເຊິ່ງເປັນຄວາມລັບຂໍ້ທີ່ສີ່ ການຢູ່ກັບປັດຈຸບັນເປັນຄຳທີ່ເວົ້າງ່າຍ ແຕ່ຈະກາຍເປັນເລື່ອງຍາກຂຶ້ນມາທັນທີເມື່ອເຮົານຳມາປະຕິບັດ
ລອງສັງເກດເບິ່ງເຫດການຕ່າງໃນຊີວິດຈິງກໍໄດ້ ຫຼາຍຄົນມັກໄປທ່ອງທ່ຽວຕາມສະຖານທີ່ທີ່ສວຍງາມຕ່າງໆ ແຕ່ມີໜ້ອຍຄົນທີ່ຈະຊື່ນຊົມແລະຊຶມຊັບກັບຄວາມງາມທີ່ປາກົດຢູ່ຂ້າງໜ້າ..ຖາມວ່າເຮົາເຮັດຫຍັງໃນຊ່ວງເວລານັ້ນ ຖ່າຍຮູບ! ແມ່ນແລ້ວ ທຸກມື້ນີ້ເຮົາມັກຈະຍົກມືຖືຫຼືກ້ອງຂຶ້ນມາຖ່າຍຮູບທຸກຄັ້ງທີ່ເຫັນສິ່ງໃໝ່ໆຫຼືສິ່ງສວຍງາມ ໂດຍລືມຖາມຕົນເອງໄປວ່າ
ຖ່າຍໄປເພື່ອຫຍັງ?
ບາງຄົນອາດຈະຕອບວ່າ ກໍຖ່າຍໄວ້ເພື່ອເກັບພາບຄວາມຊົງຈຳດີໆແບບນີ້ໄວ້ ເພື່ອຍາມເຫງົາຊິໄດ້ກັບມາເປີດເບິ່ງ ຖາມວ່າທີ່ຖ່າຍມາເປັນພັນເປັນໝື່ນຮູບເຄີຍກັບໄປເປີດເບິ່ງຈັກເທື່ອບໍ່?
ສຳລັບຄວັນສີເທົາ ກໍມີກັບໄປເບິ່ງຢູ່ເປັນບາງຄັ້ງບາງຄາວ ແຕ່ສິ່ງທີ່ຢາກຖາມອີກໜຶ່ງຄຳຖາມ (ຮູ້ສຶກວ່າຄຳຖາມຊິຫຼາຍເກີນໄປເນາະ) ກໍຄືວ່າ ມັນບໍ່ດີກວ່າບໍ່ທີເຮົາຈະຊື່ນຊົມບັນຍາກາດໃນຂະນະນັ້ນໆຢ່າງແທ້ຈິງ ດ້ວຍການຊຶມຊັບກັບສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນຫ້ວງຍາມນັ້ນໆແບບເຣລໄທມ໌ (Real Time) ຜູ້ຂຽນຄິດວ່າຖ້າບັນຍາກາດນັ້ນມັນດີຈິງ ມັນກະທົບຕໍ່ຈິດໃຈເຮົາອິຫຼີ ບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຈົດຈຳດອກ ມັນຈະຝັງຢູ່ໃນຈິດໃຈເຮົາໂດຍອັດຕະໂນມັດ ແຕ່ທີ່ເປັນເຊັ່ນນັ້ນບໍ່ໄດ້ເພາະເຮົາລະເລີຍທີ່ຈະຈົດຈໍ່ຢູ່ກັບສິ່ງນັ້ນຢ່າງແທ້ຈິງ ເພາະມົວແຕ່ໄປເຮັດສິ່ງອື່ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ໂອກາດໃນການຊຶມຊັບເອົາຄຸນຄ່າທີ່ກຳລັງເກີດຂຶ້ນໃນຂະນະນັ້ນໆຫາຍໄປ
ດຣ.ໄອໂຊ ເລີ່ມຕົ້ນບົດນີ້ດ້ວຍຄຳເວົ້າຂອງ Felice Leonardo Buscaglia ນັກຂຽນ ນັກເວົ້າສ້າງແຮງບັນດານໃຈຊາວອະເມຣິກັນ ວ່າ “ຊີວິດທີ່ຢູ່ເພື່ອມື້ອື່ນຈະຫ່າງໄກລຈາກການປາກົດເປັນຈິງໄປອີກໜຶ່ງວັນ” ຜູ້ຂຽນຄິດວ່າຄຳເວົ້ານີ້ໜ້າຈະເປັນຄຳເວົ້າທີ່ເຕືອນຕົນເອງໄດ້ເປັນຢ່າງດີ ເປັນຫຍັງເຮົາຈຶ່ງບໍ່ຢູ່ເພື່ອມື້ນີ້ ໃຊ້ຊີວິດໃນມື້ນີ້ຢ່າງເຕັມທີ່ ໃຊ້ມັນຢ່າງເຫັນຄຸນຄ່າ ເພາະມື້ນີ້ຈະມີມາພຽງຄັ້ງດຽວ ແລ້ວມັນກໍຜ່ານໄປ
ໃນແງ່ຂອງການໃຊ້ຊີວິດທີ່ມີຄວາມສຸກ ການຫວນລະລຶກເຖິງອະດີດຫຼືກັງວົນກັບອະນາຄົດຈົນເກີນໄປ ຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມສຸກຂອງການໃຊ້ຊີວິດໃນປັດຈຸບັນຫຼຸດລົງ ນັກຂຽນຄົນດຽວກັນນີ້ຍັງກ່າວອີກວ່າ “ຄວາມກັງວົນບໍ່ເຄີຍປຸ້ນຄວາມເສົ້າໄປຈາກມື້ອື່ນ ແຕ່ມັນປຸ້ນຄວາມສຸກໄປຈາກມື້ນີ້ສະເໝີ” ສະນັ້ນການຢູ່ກັບປັດຈຸບັນ ຈົດຈໍ່ຢູ່ສິ່ງທີ່ເຮົາກຳລັງເຮັດຢ່າງເຕັມທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາມອງເຫັນຄຸນຄ່າຂອງສິ່ງນັ້ນຊັດເຈນຂຶ້ນ ແລະການມອງເຫັນຄຸນຄ່າຂອງມັນມີແນວໂນ້ມວ່າຈະນຳມາເຊິ່ງຄວາມສຸກຫຼາຍຂຶ້ນ
ດຣ.ໄອໂຊ ກ່າວວ່າລາວເຄີຍສຳພາດຄົນທີ່ປ່ວຍເປັນມະເຮັງ ຜູ້ປ່ວຍຫຼາຍຄົນກ່າວວ່າ ເມື່ອພວກເຂົາຮູ້ຕົວວ່າເປັນມະເຮັງຈະມີສອງສິ່ງເກີດຂຶ້ນຕາມມາ ໜຶ່ງ-ເວລາເດີນໄວຂຶ້ນ ພວກເຂົາຈະຮູ້ສຶກວ່າເວລາໃນຊີວິດຊ່າງຜ່ານໄປຢ່າງໄວວາ ສອງ-ເວລາເດີນຊ້າລົງ ໃນຂະນະດຽວກັນກໍຈະຮູ້ສຶກວ່າທຸກນາທີ ທຸກຊົ່ວໂມງ ທຸກວັນເວລາ ຈະກາຍເປັນສິ່ງທີ່ມີຄຸນຄ່າຫຼາຍຂຶ້ນ ເວລາເຫຼົ່ານີ້ຈະຖືກໃຊ້ໄປຢ່າງມີຄຸນນະພາບ ບໍ່ມີມື້ໃດທີ່ບໍ່ສຳຄັນ ບາງຄົນເຖິງຂັ້ນກ່າວວ່າ ມະເຮັງເປັນເໝືອນຂອງຂວັນ ເພາະມັນເຕືອນໃຫ້ເຮົາຮູ້ວ່າ ເວລາໃນແຕ່ລະວັນມີຄ່າຫຼາຍສ່ຳໃດແລະເຮົາຄວນໃຊ້ມັນຢ່າງເຕັມທີ່ ແຕ່ຈະມີຈັກຄົນທີ່ມອງວ່າການມາຂອງໂຣກໄພແບບນີ້ຄືຂອງຂວັນອັນມີຄ່າ ບິລ-ໜຶ່ງໃນບຸກຄົນທີ່ໄອໂຊສຳພາດ ກ່າວວ່າ “ຊີວິດບໍ່ແມ່ນສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນກັບເຈົ້າດອກ ແຕ່ຊີວິດຈະເກີດຂຶ້ນ ຫຼັງຈາກທີ່ເຈົ້າໄດ້ຕອບສະໜອງຕໍ່ສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນແລ້ວຕ່າງຫາກ” ເຮົາບໍ່ສາມາດບັງຄັບສິ່ງຕ່າງໆວ່າ ໃຫ້ເກີດຫຼືບໍ່ໃຫ້ເກີດກັບຊີວິດເຮົາໄດ້ ແຕ່ເຮົາມີອຳນາດຢ່າງເຕັມທີ່ທີ່ຈະຕອບສະໜອງຕໍ່ສິ່ງນັ້ນພາຍຫຼັງທີ່ມັນເກີດຂຶ້ນແລ້ວ ເໝືອນບາງຄົນທີ່ໄອໂຊສຳພາດທີ່ມອງໂຣກມະເຮັງວ່າ ເປັນເໝືອນຂອງຂວັນ ແຕ່ອະນິດຈາ ບາງຄົນຫາໄດ້ມອງເຊັ່ນນັ້ນເລີຍ..ແລ້ວຜູ້ອ່ານລ່ະ ມອງໂລກແລະຊີວິດແບບໃດ?
02
ບາງຄົນອາດຈະເວົ້າວ່າ ຄວັນສີເທົາ ການເວົ້າວ່າໃຫ້ຢູ່ກັບປັດຈຸບັນກໍເວົ້າໄດ້ຢູ່ດອກ ແຕ່ມັນເຮັດຍາກເດີ-ຄູບາເອີ໋ຍ! ແມ່ນແລ້ວ ຂ້ອຍກໍວ່າມັນເຮັດຍາກ ດຣ.ໄອໂຊ ກໍບອກວ່າເປັນເລື່ອງຍາກຄືກັນ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າເຮົາຈະເຝິກບໍ່ໄດ້ ແລະທີ່ສຳຄັນເຮົາເລືອກທີ່ຈະເຝິກຫຼືບໍ່? ສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນກັບຊີວິດລ້ວນແລ້ວແຕ່ເປັນບົດຮຽນ ບົດຮຽນບາງບົດອາດຈະຍາກ ແຕ່ກໍເພາະບົດຮຽນຍາກໆນີ້ແຫຼະເຮັດໃຫ້ເຮົາໄດ້ເຕີບໂຕ ການຫຼີກລ້ຽງບົດທີ່ຍາກໆກໍສະແດງວ່າເຮົາບໍ່ຢາກພັດທະນາຊີວິດໃຫ້ດີຂຶ້ນ ການເຝິກຢູ່ກັບປັດຈຸບັນກໍເປັນໜຶ່ງໃນບົດຮຽນທີ່ຍາກ ແຕ່ເຝິກໄດ້ແລ້ວຈະມີລາງວັນຕອບແທນຢ່າງງາມ
ການເຝິກຢູ່ກັບປັດຈຸບັນມີຫຼາຍວິທີເຊັ່ນ ການຫຼິ້ນໂຍຄະ ການອອກກຳລັງກາຍ ການອ່ານໜັງສືຫຼືບົດຄວາມດີໆ ເໝືອນຄວັນສີເທົາຂຽນ (ຂໍຍ້ອງຕົນເອງໄວ້ກ່ອນ ຫາກລໍໃຫ້ຄົນອື່ນມາຍ້ອງຄົງຕ້ອງລໍໄປອີກນ໊ານນານ) ລວມໄປເຖິງການນັ່ງສະມາທິ ດຣ.ໄອໂຊ ບອກວ່າໜຶ່ງໃນວິທີທີ່ລາວເຝິກກໍຄື ການນັ່ງສະມາທິ ລາວບອກວ່າ ການນັ່ງສະມາທິຈະເຮັດໃຫ້ຈິດໃຈເຮົາຜ່ອງໃສຂຶ້ນແລະຮູ້ຕົວທົ່ວພ້ອມຫຼາຍຂຶ້ນ ແຕ່ຊ່ວງເລີ່ມຕົ້ນຂອງການເຝິກສະມາທິນັ້ນ ຈິດໃຈກໍປັ່ນປ່ວນ ຄິດເຖິງສິ່ງນັ້ນ ຄິດຮອດສິ່ງນີ້ຢູ່ຕະຫຼອດເວລາ ແຕ່ເຝິກໄປເຝິກມາຄວາມປັ່ນປ່ວນນັ້ນກໍຄ່ອຍໆຫາຍໄປ ໃນທາງພຣະພຸດທະສາສະໜາເຮົາກ່າວເຖິງການເຝິກສະມາທິວ່າຄືການຈົດຈໍ່ຢູ່ກັບເລື່ອງດຽວ ຄິດເລື່ອງດຽວ ພະຍາຍາມບໍ່ໃຫ້ຈິດໃຈວອກແວກໄປສູ່ເລື່ອງອື່ນ ກາຍຢູ່ທີ່ນີ້ ກໍໃຫ້ໃຈຢູ່ທີ່ນີ້ນຳ (ສຳນວນພຣະພຣົມບັນດິດ-ອະດີດອະທິການບໍດີ ມຈຣ.) ເພາະໂດຍທັມມະຊາດຂອງຈິດມະນຸດມັກດິ້ນຮົນຢູ່ຕະຫຼອດເວລາເໝືອນກັບລິງ ການເຝິກຈິດໃຫ້ສະຫງົບຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາເບິ່ງເຫັນຄວາມເປັນໄປຂອງຈິດໄດ້ຊັດເຈນແລະສາມາດຈົດຈໍ່ຢູ່ກັບປັດຈຸບັນໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ສະນັ້ນ ວິທີໜຶ່ງທີ່ໄອໂຊແນະນຳກໍຄື ການເຝິກສະມາທິຢູ່ສະໝ່ຳສະເໝີ
ໜຶ່ງໃນບຸກຄົນທີ່ໄອໂຊໄດ້ສຳພາດກໍຄືລຸງຈອນ-ຈິດຕະກອນໄວ 93 ປີ ລຸງກ່າວວ່າ
“ພໍເຈົ້າອາຍຸສ່ຳຂ້ອຍ ເຈົ້າຈະເກີດຄຳຖາມຂຶ້ນມາວ່າ ຕົນເອງຈະຢູ່ໄດ້ອີກດົນສ່ຳໃດ ເວລາເຫັນພະອາທິດກຳລັງຈະຕົກດິນ ນ້ຳຕາຂ້ອຍມັກຈະໄຫຼອອກມາ ຂ້ອຍບໍ່ໄດ້ໄຫ້ເພາະຊາບຊຶ້ງໃນຄວາມສວຍງາມເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຂ້ອຍບໍ່ຮູ້ວ່າຊິມີໂອກາດເຫັນມັນອີກຈັກຄັ້ງ ສະນັ້ນ ຂ້ອຍຈຶ່ງຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນແລະເຫັນຄຸນຄ່າທຸກຊ່ວງເວລາ ເໝືອນກັບວ່າມັນອາດຈະເປັນຄັ້ງສຸດທ້າຍຂອງຊີວິດ”
ຖ້າເຮົາເຮັດສິ່ງຕ່າງໆໃນແຕ່ລະມື້ເໝືອນກັບວ່າມັນເປັນມື້ສຸດທ້າຍຂອງຊີວິດເໝືອນກັບລຸງຈອນ ເບິ່ງເຫັນຄຸນຄ່າຂອງສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນຂະນະນັ້ນ ຈົດຈໍ່ຢູ່ກັບມັນຫຼາຍຂຶ້ນ ຖ້າຄິດແບບນີ້ ການຖ່າຍຮູບເກັບໄວ້ໜ້າຈະມີປະໂຫຍດໜ້ອຍກວ່າ ການໃຊ້ໃຈສຳຜັດກັບສິ່ງນັ້ນຢ່າງແທ້ຈິງ ເພາະເຮົາບໍ່ຮູ້ວ່າຊິມີໂອກາດເຫັນພະອາທິດຕົກດິນອີກຈັກຄັ້ງ ການເຫັນມັນໃນຄັ້ງນີ້ອາດຈະເປັນຄັ້ງສຸດທ້າຍກໍເປັນໄດ້
ຂໍໃຫ້ຊື່ນຊົມແລະດື່ມດ່ຳກັບຄວາມສວຍງາມນັ້ນຢ່າງເຕັມທີ່
ຂໍໃຫ້ມີຊີວິດແບບເຣລໄທມ໌ (Real Time)
ຄວັນສີເທົາ ອ່ານ
ຕົ້ນລະດູຝົນ, ປີ 2564.
